De Vlaamse componist Peter Benoit componeerde grootschalige werken over vaderlandse thema’s, gezongen in het Nederlands, in een tijd dat België werd gedomineerd door het Frans. Met het oratorium De Oorlog, met maar liefst vier koren, leverde hij kort na de Frans-Duitse Oorlog van 1870 een pacifistisch pamflet af. Zo vroeg Benoit aandacht voor "de waanzin die mensen steeds weer bekruipt om de wapens op te nemen. Want Oorlog is het product van de Geesten der Duisternis."

Benoit geeft in De Oorlog stemmen aan geesten van het licht en de duisternis - symbolen van het goede en het kwade in de mens -, de cynische spotgeest en de aardgeesten die als een afschaduwing van de gnomen uit de romantische sprookjesliteratuur de belangrijkste vertelrol hebben. ‘De mens’ komt naar voren in zijn rol als soldaat, arbeider of de vrouw. En er zijn allegorische figuren als ‘het geweld’ en ‘de dood’. Benoit schetst het paradijs dat door menselijk toedoen zijn glans verliest. In al zijn hoogmoed en machtswellust begint de mens een vreselijke strijd tegen zijn medemensen. Muzikaal hoor je veldslagen, overwinnaars en verliezers. Uiteindelijk volgt bezinning. Benoit heeft een moraliserende boodschap: de mensheid kan zichzelf alleen redden als gelijkheid, vrijheid en rationaliteit zegevieren.

Vanwege de monumentaliteit en de grootse bezetting wordt dit werk slechts zelden uitgevoerd. De laatste keer was in 1993, dus wacht niet tot 2051 tot de volgende uitvoering.